Με την άνθιση των επιστημών και την ενδελεχή έρευνα σε διάφορους τομείς αυτών έχουμε εισαγάγει και υιοθετήσει πολλές νέες πληροφορίες τις οποίες τον προηγούμενο αιώνα είτε αγνοούσαμε είτε αδιαφορούσαμε για αυτές.
Έτσι και στην ψυχολογία, με την έρευνα και ανάπτυξη των γνωστικών επιστημών, πολλά είδη νοημοσύνης έχουν καταγραφεί και ερευνηθεί περαιτέρω.
Έπειτα από το IQ*, δηλαδή το νοητικό επίπεδο του καθενός μας που βοηθά τον κάθε άνθρωπο να ανταπεξέρχεται σε νοητικά σχήματα και προβληματισμούς, τα τελευταία χρόνια έχει μπει στη ζωή μας και τις σκέψεις μας το EQ**, δηλαδή η συναισθηματική νοημοσύνη που αναφέρεται στην σημαντικότητα που διαδραματίζουν οι συναισθηματικές δεξιότητες στη ζωή μας και στις σχέσεις με τους συνανθρώπους μας αλλά και με τον εαυτό μας.
Κάποιοι άνθρωποι ανά τον κόσμο έχουν καταγραφεί, σύμφωνα με μετρήσεις σε διάφορες χώρες, να σημειώνουν μεγάλα γινόμενα στο IQ δίχως αυτό να είναι ικανό από μόνο του να τους εξασφαλίσει την αναμενόμενη επιτυχία και ούτε να λαμβάνουν πάντα υψηλές θέσεις στην επαγγελματική ιεραρχία. Και φυσικά σε καμία περίπτωση η υψηλή βαθμολογία στα ανάλογα νοητικά τεστ να τους εξασφαλίζει ευτυχία και ευημερία στη ζωή τους. Λέτε να μην φτάνει μόνο η εξυπνάδα; Σίγουρα είναι κάτι σπουδαίο και επιθυμητό από πολλούς. Μάλιστα, με κατάλληλες ασκήσεις, το IQ μπορεί να ενδυναμωθεί και να πολλαπλασιαστεί και πέρα των βιολογικών χαρακτηριστικών που ο κάθε άνθρωπος φέρει στο γενετικό του κώδικα.
Κι ενώ το IQ είχε εδραιωθεί ως η κυρίαρχη μορφή νοημοσύνης την τελευταία εικοσαετία, η επιστήμη της ψυχολογίας φαίνεται να έχει πραγματοποιήσει μια ανασκευή ως προς το τι θεωρείται νοημοσύνη. Η συναισθηματική νοημοσύνη EQ εκεί που χαρακτηριζόταν ως κάτι μη επιστημονικό και αυτοί που μιλούσαν για την λογική των συναισθημάτων βρίσκονταν σε αφάνεια και ανυποληψία συνεχώς, τώρα κερδίζουν χώρο στην επιστημονική κοινότητα και ανακαλύπτεται η τεράστια σημασία και αξία που έχουν τα συναισθήματα στη ζωή του ανθρώπου.
Κι ενώ έχουν υπάρξει πλήθος μελετών και συγγραμμάτων για την γνωστική νοημοσύνη, η συναισθηματική νοημοσύνη δεν γνώριζε μέχρι πρόσφατα μεγάλη απήχηση από τους ασχολούμενους με τις ανθρώπινες δυνατότητες. Η κύρια δικαιολογία αναφέρει πως δεν υπήρχαν τα εργαλεία να μετρηθεί αυτή (η συναισθηματική νοημοσύνη) από τους επιστήμονες των εργαστηρίων αλλά και δεν είχε αποσαφηνιστεί δεόντως το εννοιολογικό της περιεχόμενο, δηλαδή δεν γνωρίζαμε τι ακριβώς πρέπει να μετράμε.
Κατά την γνώμη μου η διάδοση της συναισθηματικής νοημοσύνης και των παραμέτρων της δεν επήρθε νωρίτερα και δεν γνωρίζει ακόμη και σήμερα την σπουδαιότητα που της αξίζει (πράγμα που συμβαίνει κατά κόρον με την γνωστική νοημοσύνη) επειδή λανθασμένα πιστεύεται ότι αυτή δεν έχει σχέση και δεν βοηθάει σε τομείς όπως η εκπαίδευση και η εργασία, σε τομείς, δηλαδή, όπου εμπλέκονται οι αγορές και το κέρδος και είναι δυνατές οι κατηγοριοποιήσεις και οι διαφορές στην παραγωγικότητα, τα οποία έχουν συνήθως χρηματική αξία. Αυτό δηλαδή που γίνεται με την γνωστική νοημοσύνη, όπου ανάλογα με τις απαιτήσεις της αγοράς μπορούν να ανασχεδιάζουν και να σχηματοποιούν τα κριτήριά της προσδοκώντας τα ανάλογα αποτελέσματα που θα φέρουν και περισσότερα κέρδη.
Αυτή είναι μια διαφορά που εντοπίζεται σε πολλές επιστήμες αλλά και μεταξύ των επιστημόνων υπάρχουν εκείνοι που ακολουθούν την αυστηρή επιστημονική και επίσημη μεθοδολογία και μέτρηση των δεδομένων μιας παραγόμενης γνώσης και εκείνων που δείχνουν μεγαλύτερη έφεση και ζέση στο πιο θεωρητικό κομμάτι και φυσικά στην προσφορά που μπορεί να φέρνει αυτή η γνώση στον άνθρωπο και κατά πόσο συμβάλλει στην κατεύθυνση της ευχερέστερης και ευτυχέστερης διαβίωσής του.
Εδώ έχουμε ένα φιλοσοφικό ζήτημα και εγώ τουλάχιστον, όταν έρχομαι αντιμέτωπος με τέτοιας τάξης ζητήματα, ανατρέχω στην Αρχαία Ελληνική Γραμματεία. Εκεί βλέπουμε πως ο Πλάτωνας ήταν σαφής και διαφωτιστικός: «Δεν υπάρχει τίποτε πιο πρακτικό από μια καλή θεωρία». Προσωπικά μου είναι αδιανόητο να μην ασπαστώ το γενικό κοινωνικοσυναισθηματικό μοντέλο της συναισθηματικής νοημοσύνης που πρότεινε ο Goleman και που δίνει έμφαση στις ατομικές διαφορές που αφορούν στην οργάνωση και στην έκφραση των συναισθημάτων αλλά και συναφών κοινωνικών δεξιοτήτων (η ενσυναίσθηση, η προσαρμοστικότητα, η γενική συγκινησιακή κατάσταση).
θέτει κίνητρα στον εαυτό του.προσαρμόζεται εύκολα στο περιβάλλον.ελέγχει τα συναισθήματά του με τρόπο λειτουργικό εκφράζοντάς τα με τον καταλληλότερο τρόπο.είναι αισιόδοξος.είναι ικανός στην επικοινωνία και στη δημιουργία μακροχρόνιων και ποιοτικών διαπροσωπικών αλλά και επαγγελματικών σχέσεων.Με τη συναισθηματική νοημοσύνη, εκτός του ότι κατακτούμε ένα τεράστιο ποσοστό στην αυτεπίγνωσή μας, θέτουμε γερά θεμέλια για μια ισορροπημένη ψυχική υγεία μιας και δεν αφήνουμε να φωλιάσουν μέσα μας τοξικά συναισθήματα που θα δηλητηριάσουν την αισθαντικότητά μας και θα αφαιρέσουν από την αυθεντικότητα μας!*
IQ: Intelligence Quotient
EQ: Emotional Quotient
Για το Your Therapist,
Categories: Ψυχολογία & Well being