Δυστυχως τα τελευταια χρονια,κι οχι μονο στη χωρα μας,αλλα και παγκοσμιως,γινεται λογος μιας και οι αφορμες συνεχως πληθαινουν για την βιαιη συμπεριφορα και τις μορφες της και πολυ περισσοτερο για τις επιπτωσεις της στην ανθρωπινη ζωη και εξελιξη. Περα απο τις πανθομολογουμενες βιαιοτητες που λαμβανουν μερος καθημερινα σε ολα τα μηκη και τα πλατη του κοσμου και που καταδικαζονται ομοφωνα και αποτελουν μιασματα για το ανθρωπινο ειδος ,το οποιο ολο και ποιο συχνα μας φανερωνει το αποτροπαιο και ολεθριο προσωπο της βιας.
Στο αρθρο αυτο ομως θα ριξουμε μια ματια σε βιαια περιστατικα που αποτελουν καθημερινοττα για πολλους απο εμας αλλα σε μια μορφη που δεν γινεται παντα κατανοητή,ειναι θολη και εχει μια ιδιοτυπη αορατοτητα.
Απαντωνται δε αρκετα συχνα στην Ελληνικη κοινωνια και στην αλληλεπιδραση μεταξυ των ατομων που εχουν σχεσεις μεταξυ τους,ειτε οικογενειακες ,ειτε συντροφικες,ειτε εργασιακες ειτε απλα και φιλικες.
Ετσι οι συναντησεις μας με την βια,που εχει εισβαλει για τα καλα στην ζωη μας μπορει να ερθει σε επαφη μαζι μας στο διαδικτυο ,στην πολιτικη και κοινωνικη ζωη,στις σχεσεις μας με τα ζωα ,στην δουλεια,στην πολιτικη,στον αθλητισμο και γενικα εχει καταλαβει ενα μεγαλο ποσοστο του “κοινωνικου γιγνεσθαι”και δινει το μοχθηρο παρον της σε καθε εκφανση της κοινωνικης μας ζωης.
Στην βια και την απογοητευση, που αυτη φανερωνει, για την εξελιξη του ανθρωπινου ειδους εχουν ξεχωρισει καποιες μορφες της,που ισως λογω μαρκετινγκ και μμε,ισως λογω ευαισθητοποιησης προσκαιρης,ειτε ακομη και μοδας επικρατουν στην κοινωνικη και πολιτικη κουβεντα περι βιας και που διεξαγεται στην δημοσια σφαιρα.
Αυτες ειναι η βια κατα των γυναικων ,κατα των ζωων,κατα των μικρων παιδιων ,των ηλικιωμενων,των μεταναστων και προσφυγων και οπως ειναι φυσικο των πιο αδυναμων μερων μιας κοινοτητας,που δεν διαθετουν σε επαρκεια τις απαραιτητες ενεργειες προφυλαξης,ειτε το πλαισιο προστασιας της πολιτειας ειναι ανυπαρκτο και αρκετα εωλο και ευελικτο και απαντουν στα πιο σκοτεινα και απανθρωπα ενστικτα που εφερε ποτε μαζι του το ανθρωπινο γενος σαν νοημων ειδος του ζωικου βασιλειου.
Αυτο που με παρακινησε να γραψω αυτο το αρθρο ειναι οτι ακουγωντας την λεξη “βια” ο νους μας συνηθως παει σε κεινες τις μορφες και τις καταστασεις, οπου τα σημαδια της κακοποιησης του υποκειμενου που την υφισταται ειναι φανερα πανω στο σωμα του. Ομως εδω θα ασχοληθουμε με εκεινες τις μορφες βιας,που μοιαζουν αορατες, ενω δεν ειναι, και που τις περισσοτερες φορες υποτιμουνται μαζι με τα σημαδια τους και που μπορει να μην ειναι αμεσα εμφανη αλλα εχουν μια μακροπνοη δυσαρεστη επιρροη στην ζωη των ανθρωπων και των ζωων που την υφιστανται.
Αυτη ειναι η λεκτικη,ψυχολογικη,και συναισθηματικη βια που παρολο μοιαζει χαμηλοτερου επιπεδου και η καταδικη της ειναι πολυ πιο χλιαρη απο τους ανθρωπους,εντουτοις καθολου δεν υπολοιπεται σε σφοδροτητα και αγριοτητα και τα αποτελεσματα της ειναι απο μακροσυρτα εως και μονιμα.
Την ψυχολογικη βια λοιπον μπορει να την συναντησουμε στο σχολειο,στην οικογενεια μας,στις προσωπικες μας σχεσεις,στον εργασιακο μας στιβο και ειναι τετοιας επιδρασης που διαταρασει ανεπανορθωτα τον ανθρωπινο ψυχισμο.Ειναι υπουλη και ενιοτε αδιορατη με τις διαφορες μορφες με τις οποιες παρουσιαζεται.
Οπως και σε καθε μορφη βιας,σκοπος ειναι η διατηρηση του ελεγχου,η επιδειξη δυναμης και κυριαρχιας που θελει να επιβαλει ο θυτης αλλα στην περιπτωση της συναισθηματικης βιας
αυτο γινεται με την υπονομευση ,με την υποτιμηση,τις απειλες,την απαξιωση,την παραμεληση,την ταπεινωση και την υποτιμηση,την ανεργία,την μοναξια, την μειωση της προσωπικοτητας,την διαρρηξη της προσωπικης ζωης,τη σκληρη και αδικη κριτικη,την καταργηση της ανεξαρτησιας και της ελευθερης βουλησης του θυματος,τον εξαναγκασμο και την χειραγωγιση προς ωφελος του θυτη.
Ειναι σχεδον παντοτε προαγγελος της σωματικης βιας και δεν εχει ταυτιστει ουτε με το φυλο,ουτε με την ηλικια,ουτε με την μορφωση.Ο κοινος παρονομαστης ειναι οι σχεσεις κυριαρχιας,δηλαδη ποιος εξαρταται απο ποιον!
Αυτου του ειδους η κακοποιητικη συμπεριφορα εχει μια διαγενειακη διασταση,πραγμα που σημαινει οτι οι σημερινοι θυτες εχουν υπαρξει με βεβαιοτητα θυματα στο παρελθον απο το οικειο τους περιβαλλον συνηθως.
Ας δουμε τωρα μερικα απο τα ολεθρια αποτελεσματα της ψυχολογικης βιας που φτανουν μεχρι την αυτοκτονικοτητα και την μονιμη καταθλιπτικη ζωη του ανθρωπου που την εχει υποστει. Το θυμα καταδικαζεται σε μια μονιμη κατασταση επισφαλειας, απομονωσης, αρρωστης στασιμοτητας και αδρανειας, ενα μονιμο και διαρκες μουδιασμα και αμφισβητηση των ικανοτητων του,μια γενικευμενη διαταραχη αγχους,μια υιοθετηση αυτοκαταστροφικων συμπεριφορων και μια χλωμη αυτοεικονα και αυτοεκτιμηση.
Κι ενω η σωματικη βια ερχεται αντιμετωπη με την κατακραυγη ολων μας η συναισθηματικη βια,αφου μερικες φορες προσπαθει να παραπλανησει υποδυομενη το νοιαξιμο, την προστασια και την φροντιδα εναντια σε ανυπαρκτους κινδυνους,πολλες φορες δεν γινεται ορατη και δεν τυγχάνει της ιδιας αποδοκιμασιας και της ιδιας εναντιωσης και της επακολουθησης διενεργειας επουλωτικων και διορθωτικων κινησεων για την αντιμετωπιση της.
Τα ατομα αυτα,που μεταχειριζονται την ψυχολογικη βια γνωριζουν καλα πως θα συμπεριφερθουν, ετσι ωστε να μας κανουν να νιωσουμε ενοχικα και θα προσπαθησουν να μας κανουν να πιστεψουμε οτι η βιαιη και συναισθηματικα κακοποιητικη συμπεριφορα οφειλεται σε δικα μας μας λαθη και ελλειματα (καθοτι χειριστικοι)και θα προσπαθησουν τις οποιες ανασφαλειες μας να τις χρησιμοποιησουν εις βαρος μας.
Ακομη καποιες φορες θα ισχυριζονται πως ειναι προς ωφελος μας και γινεται για το καλο μας.
Μια αρκετα συνετη και ευστοχη συλλογιστικη σχετικα με την λειτουργια της ψυχολογικης βιας συνισταται στο οτι ανθρωποι, οι οποιοι εχουν υιοθετησει αυτον τον τροπο συμπεριφορας,βιωνουν χαμηλη αυτοπεποιθεση και μια αυτοεικονα γεματη ανασφαλεια και αποστροφη για τα δικα τους συναισθηματα. Αλλοτε εμφανιζονται σαν θυτες και αλλοτε σαν θυματα. Σαν θυτες αναπαριστουν τις βιαιες συμπεριφορες στις οποιες και αυτοι εκτεθηκαν σε βιαια πλαισια και οπου τους επιτρεπεται να το κανουν,να το αναπαραγαγουν (κοινως τους παιρνει)και οταν καποιοι εξαρτωνται απο αυτους. Αλλες φορες σαν θυματα (εκει που δεν τους παιρνει) δειχνουν υποτελεια και αναζητωντας την ασφαλεια,που τους εχει λειψει, ελκυουν κακοποιητικους ανθρωπους,αφου ειναι μια συμπεριφορα γνωστη σε αυτους απο τα παιδικα τους χρονια και αποτελει για αυτους μια μαθημενη συμπεριφορα πλεον. Γι’αυτο και δεν ειναι καθολου σπανιο να δουμε εναν ανθρωπο να ενυπαρχει και να εξυπηρετει και τους δυο αυτους φαινομενικα αντιθετικους ρολους,που ομως δεν ειναι παρα οι δυο οψεις του ιδιου νομισματος.
Σε καθε περιπτωση,αυτο που προσωπικα πιστευω ειναι οτι αυτο που δρα προληπτικα αλλα και αποτρεπτικα σε εμπλοκες συναισθηματικης κακοποιησης, εκτος της οχυρωσης σε μια ισορροπημενη και επαρκως ικανοποιητικη παιδικη ηλικια, ειναι η ιδια η σχεση που εχουμε με
τον εαυτο μας!
Σε αυτο πιστευω οτι βρισκεται και το κλειδι της προσωπικης μας ισορροπιας. Αναλογως με την εικονα που εμεις οι ιδιοι χτιζουμε και διατηρουμε για τον εαυτο μας,αυτο το ιδιο θα καθρεφτίζουμε και στους αλλους που βρισκονται απεναντι μας. Αν δεν πιστευουμε στον εαυτο μας και ευνοουμε σχολια εξαρτητικης συμπεριφορας ειναι σαν να επιτρεπουμε ασυνειδητα στους αλλους να επιχειρησουν κακοποιητικες σχεσεις μαζι μας. Θεωρω οτι οταν αγαπαμε και φροντιζουμε τον εαυτο μας,ενδυναμωνουμε το Εγω μας και πιστευουμε στις δυνατοτητες μας ,τον ατσαλωνουμε εναντι σε καθε κακοβουλη και κακοποιητικη και ψυχοβιαιη συμπεριφορα.
Κατανοω πολυ καλα οτι οι συγχρονες και απαιτητικες συνθηκες με τις αυξημενες αναγκες θα μας φερουν, πολλες φορες, αντιμετωπους σε σχεσεις ιεραρχιας και κυριαρχιας εναντιον μας. Πληθος απο κοινωνικες συμβασεις,στερεοτυπα και κανονιστικα πλαισια θα επιχειρουν να διαρρηξουν την ελευθερη μας βουληση. Η ελλογη και μετρημενη αντιδραση και οριοθετηση εκ μερους μας των επιτρεπτων σε καθε περιπτωση συμπεριφορων μαζι με την ευθυκρισια και την εμπιστοσυνη στον εαυτο μας ,οσο κι αν μας δυσκολεψουν παροδικα.Τελικα θα εχουμε κερδισει πολλα περισσοτερα εχοντας διασφαλισει τον αυτοσεβασμο μας ,την αξιοπρεπεια μας ,την ανθρωπια μας,την συγκροτηση αυτοδυναμης και αυτοβουλης προσωπικοτητας ,που θα αξιζει να αγαπα και να αγαπιεται
ΘΑ ΕΧΟΥΜΕ ΚΕΡΔΙΣΕΙ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ!